„Truman jest za łagodny, Tito – to za mało.“
— Josip Broz Tito
Źródło: Jan Brzechwa, Głos Ameryki
Data urodzenia: 7. Maj 1892
Data zgonu: 4. Maj 1980
Josip Broz Tito – przywódca Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii od 1945 aż do swojej śmierci. Podczas II wojny światowej Tito zorganizował antyfaszystowski ruch oporu znany jako Partyzanci Jugosławii. Później był założycielskim członkiem Kominformu, ale opierając się radzieckim wpływom, stał się jednym z założycieli i promotorów Ruchu Państw Niezaangażowanych. Zmarł 4 maja 1980 roku w Lublanie, pochowany został w Belgradzie.
Najmłodszy sierżant major w historii armii austro-węgierskiej. Poważnie ranny i pojmany przez wojska Imperium Rosyjskiego w czasie I wojny światowej, został zesłany do obozu pracy na Uralu. Brał udział w rewolucji październikowej, dołączył do jednostki Czerwonej Gwardii w Omsku. Następnie powrócił do Jugosławii, gdzie przyłączył się do Komunistycznej Partii Jugosławii.
Od 1939 do 1980 sekretarz generalny, a następnie przewodniczący Prezydium Ligi Komunistów Jugosławii. Od 1941 do 1945 roku przywódca partyzantki jugosłowiańskiej. Od 1943 do 1980 marszałek Jugosławii, naczelny dowódca armii jugosłowiańskiej. Dzięki bardzo korzystnej reputacji za granicą – zarówno w krajach bloku zachodniego, jak i wschodniego, otrzymał aż 98 zagranicznych orderów, w tym Legię Honorową i Order Łaźni. Obok Jawaharlara Nehru, Gamala Abdel Nasera i Sukarno jeden z przywódców Ruchu Państw Niezaangażowanych.
Tito był głównym architektem drugiej Jugosławii, federacji socjalistycznej istniejącej w okresie od 1943 do 1992 roku . Był jednym z założycieli Kominformu, choć wkrótce jako jedyny członek sojuszu sprzeciwił się hegemonii ZSRR. Zwolennik niezależnej drogi do socjalizmu . Racjonalna polityka niezaangażowania i współpracy z obydwoma blokami okresu zimnej wojny zaowocowała boomem gospodarczym lat 60. i 70. Jego śmierć doprowadziła do wzrostu napięć między republikami Jugosławii, co ostatecznie doprowadziło do rozpadu kraju w 1991 roku.
— Josip Broz Tito
Źródło: Jan Brzechwa, Głos Ameryki
— Josip Broz Tito
dementując powojenną plotkę, według której miał przebywać i walczyć na terenie Meksyku jako „companiero Vives”.
— Josip Broz Tito
Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 375.
— Josip Broz Tito
Źródło: Piotr Małyszko, Słownik postaci historycznych, wyd. ParkEdukacja, Bielsko-Biała 2006, s. 87.
— Josip Broz Tito
Źródło: Cytaty sławnych dyktatorów, „Świat na dłoni Extra”, nr 2/2016, s. 98.
— Josip Broz Tito
na pogrzebie komunistycznego robotnika z Bjevolaru w latach 20.
— Josip Broz Tito
w 1980 w rozmowie z profesorem kardiologii Kosakiem po nieudanej operacji chorującego na arteriosklerozę przywódcy.
— Josip Broz Tito
kartka znaleziona w skrytce Józefa Stalina w 1953 (po jego śmierci), w której Tito zawarł aluzję do organizowanych przez Stalina zamachów na jego życie.
— Josip Broz Tito
Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 372.
— Josip Broz Tito
Źródło: Jerzy Woydyłło, Tito jakiego nie znamy, rozdział VII Polska to początek
— Josip Broz Tito
Źródło: Izbrannyje stati i rieczi, Belgrad, s. 189, cyt. za: Historia drugiej wojny światowej 1939–1945, t. 9, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, tłum. Marian Laprus, Antoni Pacześniak, s. 491.
— Josip Broz Tito
Jasper Ridley, Tito: A Biography (Constable and Company Ltd., 1994), p. 252.
— Josip Broz Tito
Tito on the Hungarian Revolution of 1956, as quoted in Jasper Ridley, Tito: A Biography (Constable and Company Ltd., 1994), p. 342.
— Josip Broz Tito
Frequently quoted fragment of Tito's speech in Split 1962 Source: YouTube https://www.youtube.com/watch?v=H7s7ldiX6lc
— Josip Broz Tito
As said to former Foreign Minister Mirko Tepavac in 1971. (Yugoslavia: A State that Withered Away, Dejan Jović, Purdue University Press, 2009, p.45)
— Josip Broz Tito
Concerning the National Question and Social Patriotism http://www.marxists.org/archive/tito/1948/11/26.htm Speech held at the Slovene Academy of Arts and Sciences, November 26, 1948, Ljubljana